Plastik Örnekleri Nelerdir? (Türler, Kullanım Alanları ve Kodlar)
- Elif Destanlı
- 9 Kas
- 3 dakikada okunur
1) Emtia (Komodite) Plastik Örnekleri
Geniş hacimli, uygun maliyetli ve yaygın işlenebilen plastiklerdir.
PET (Polietilen Tereftalat) – Kod 1
Özellik: Şeffaf, darbe ve gaz bariyeri iyi.
Kullanım: İçecek şişeleri, gıda ambalajı, tekstil (PET elyaf).
PE (Polietilen) – HDPE Kod 2, LDPE Kod 4
HDPE (2): Sert, kimyasal dayanımı yüksek. → Bidon, şişe, boru, kapak
LDPE (4): Esnek film. → Poşet, streç film, sıkılabilir şişe
PP (Polipropilen) – Kod 5
Özellik: Hafif, ısıya dayanım ve kimyasal direnç iyi.
Kullanım: Gıda kapları, otomotiv trim parçaları, kapak–tıpalar, tekstil lifleri.
PVC (Polivinil Klorür) – Kod 3
Özellik: Sert veya esnek formda, uzun ömürlü.
Kullanım: Pencere profili, boru, zemin kaplaması, kablo kılıfı.
PS (Polistiren) – Kod 6
Özellik: Sert–kırılgan; köpük formu ısı yalıtımında yaygın.
Kullanım: Gıda servis kapları, köpük ambalaj (EPS), izolasyon.
2) Mühendislik Plastik Örnekleri
Daha yüksek mekanik/termal performans ve boyutsal stabilite beklenen uygulamalar.
ABS (Akrilonitril Bütadien Stiren)
Özellik: Darbe dayanımı, yüzey kalitesi, boyanabilirlik.
Kullanım: Beyaz eşya kapakları, otomotiv iç trim, oyuncak (lego tipi), elektronik kasalar.
PC (Polikarbonat)
Özellik: Çok iyi darbe dayanımı, şeffaflık.
Kullanım: Koruyucu vizör, aydınlatma lensi, makine koruma kapakları.
PMMA (Polimetil Metakrilat – Akrilik)
Özellik: Üstün şeffaflık ve UV dayanımı (PC’ye göre daha kırılgan).
Kullanım: Aydınlatma difüzörleri, tabelalar, showroom vitrinleri.
PA (Poliamid – Naylon 6/66)
Özellik: Aşınma direnci, mekanik dayanım; nemden etkilenebilir.
Kullanım: Dişli, bilye kafesi, kablo bağı, yakıt sistem parçaları.
POM (Poliasetal – Delrin®)
Özellik: Düşük sürtünme, yüksek boyutsal stabilite.
Kullanım: Mekanik dişli–kam, kilit mekanizmaları, hassas parçalar.
3) Yüksek Performans Plastik Örnekleri
Yüksek sıcaklık, kimyasal ve aşınma koşulları için.
PEEK (Polieter Eter Keton)
Özellik: 250 °C’lere kadar termal dayanım, kimyasal ve aşınma direnci.
Kullanım: Havacılık, medikal implant, yüksek sıcaklık yataklama.
PPS (Polifenilen Sülfid)
Özellik: Kimyasal stabilite, boyutsal kararlılık, ısı dayanımı.
Kullanım: Elektrik–elektronik bileşen, otomotiv motor bölgesi parçaları.
PEI (Polieterimid)
Özellik: Yüksek sıcaklıkta rijitlik, alev geciktiricilik.
Kullanım: Havacılık iç trim, sterilize edilebilir medikal parçalar.
4) Elastomer ve TPE Örnekleri
Esnek, darbe sönümleyici, yumuşak dokulu uygulamalar.
TPU (Termoplastik Poliüretan)
Özellik: Aşınma ve yağ dayanımı, elastikiyet.
Kullanım: Kablo kılıfı, telefon kılıfı, ayakkabı tabanı, hortum.
TPE/TPV/SEBS Ailesi
Özellik: Kauçuk benzeri hissiyat; termoplastik gibi işlenir.
Kullanım: Conta, sızdırmazlık fitili, ergonomik tutamaklar.
5) Köpük, Kompozit ve Termoset Örnekleri
Termosetler ısı ile şekillendikten sonra tekrar akışkan olmaz; kompozitler takviyeli yapılardır.
PUR (Poliüretan) – Köpükler
Özellik: Esnek/rijit form; ses–ısı yalıtımı.
Kullanım: Mobilya süngeri, izolasyon panelleri, dolgu köpüğü.
Epoksi, Fenolik, Melamin (Termoset)
Özellik: Yüksek sıcaklık ve kimyasal direnç, sert ve kırılgan.
Kullanım: PCB laminatları, elektrik izolasyon, ısıya dayanım gerektiren parçalar.
Kompozitler (FRP – Cam/Karbon Elyaf Takviyeli)
Özellik: Çok yüksek özgül dayanım ve rijitlik.
Kullanım: Rüzgâr türbini kanadı, otomotiv gövde parçaları, spor ekipmanları.
6) Biyoplastik Örnekleri
Fosil kaynaklara alternatif, biyobazlı veya biyolojik olarak parçalanabilir seçenekler.
PLA (Polilaktik Asit)
Özellik: Endüstriyel kompost koşullarında parçalanabilir.
Kullanım: Tek kullanımlık gıda kapları, 3D baskı filamentleri.
PHA, PBS vb.
Özellik: Belli koşullarda biyoçözünür; maliyet ve işleme sınırları olabilir.
Kullanım: Ambalaj filmleri, tek kullanımlık ürünler.
Uygulama Alanına Göre Hızlı Örnek Listesi
Ambalaj: PET şişe (1), PP kap (5), PE film (2/4)
Aydınlatma: PC lens, PMMA difüzör, ABS gövde
Otomotiv: PP trim, PA/PBT konektör, POM dişli, TPU kılıf
Elektrik–Elektronik: PC/ABS kasa, epoksi PCB, PPS soket
İnşaat: PVC boru/profil, PE su tesisatı, PUR izolasyon
Medikal: PE/PP sarf, PC şeffaf parçalar, PEEK implant (özel)
Not: Aynı ürün farklı polimerden üretilebilir. Tasarım hedefi (şeffaflık, darbe, kimyasal, ısı, maliyet) malzeme seçimini belirler.
Geri Dönüşüm Perspektifi: Kodlar Neyi Kolaylaştırır?
Ambalaj odağında 1–7 kodları, malzeme akışlarının ayrı toplanmasını sağlar.
Yüksek geri dönüşüm potansiyeli: PET (1), HDPE (2), PP (5)
Dikkat: PVC (3) ve karışık 7 (Diğer) akışları diğerlerini değersizleştirebilir; ayrı toplayın.
Temel kural: Ambalajları boşaltın, durulayın, kurutun; kapakları (çoğunlukla PP) ayrı biriktirin.
SSS (Sık Sorulan Sorular)
Plastik örnekleri nelerdir?
En yaygınları: PET, PE (HDPE/LDPE), PP, PVC, PS; mühendislikte ABS, PC, PMMA, PA, POM; yüksek performansta PEEK, PPS; elastomerlerde TPU/TPE; termosetlerde epoksi, fenolik.
Aydınlatma ürünlerinde en çok hangi plastikler kullanılır?
PC ve PMMA lens/difüzörlerde; ABS/PC-ABS gövde ve kapaklarda, PP/PA bazı mekanik parçalarda tercih edilir.
Hangi plastikler şeffaftır?
PMMA (en yüksek şeffaflık), PC (darbe dayanımı + şeffaflık), bazı PET türleri. PP/PE doğal olarak yarı saydamdır; katkı ile şeffaflaştırılabilir.
Kimyasal dayanımı yüksek plastik hangileri?
Genelde PE/PP birçok kimyasala dirençlidir; yüksek taleplerde PPS, PEEK gibi ileri malzemeler kullanılır.
Biyoplastikler nerede kullanılıyor?
PLA tek kullanımlık gıda kapları ve 3D filamentlerde yaygın; PHA/PBS ambalaj filmlerinde yükselişte, ancak süreç ve maliyet kısıtları vardır.
Plastik dünyası, ihtiyaca göre seçilen çok sayıda malzemeden oluşur. Doğru polimer seçimi; performans, maliyet, işlenebilirlik ve geri dönüşüm dengesini kurar. Tasarım hedefinizi ve çalışma koşullarını netleştirerek PET/PE/PP gibi komoditelerden ABS/PC/PA gibi mühendislik plastiklerine, gerekirse PEEK/PPS gibi yüksek performans seçeneklerine doğru güvenle ilerleyebilirsiniz.
Hemen İletişime Geçin
Uygulamanız için doğru plastik malzemeyi birlikte seçelim. Numune, tasarım desteği ve tedarik için bize ulaşın:
📞 +90 212 612 68 40 / 41
📍 İstanbul – Türkiye
Yorumlar